Σπεράντζα Βρανά

Η Σπεράντζα Βρανά γεννήθηκε στο Μεσολόγγι. Υπάρχουν τρεις χρονιές που αναφέρονται στη γέννησή της (1926, 1928, 1932), αλλά επικρατέστερη θεωρείται το 1928. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ελπίδα Χωματιανού. Σπεράντζα Βρανά τη βάφτισαν ο Χρήστος Γιαννακόπουλος και ο Αλέκος Σακελλάριος. Συνεργάστηκε μαζί τους στην επιθεώρηση «Ανθρωποι - Ανθρωποι», που ανέβηκε το 1948 στο θέατρο «Μετροπόλιταν», και τραγούδησε το περίφημο κομμάτι «Το τραμ το τελευταίο» αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις στους κριτικούς. Ο ρόλος της μάγκισσας, με τον οποίο συνδέθηκε σε όλη την καριέρα της, της δόθηκε για πρώτη φορά στην εν λόγω επιθεώρηση και τον υποδύθηκε με μεγάλη επιτυχία μιμούμενη αληθινές γυναίκες που είχε γνωρίσει την περίοδο της θητείας της στα μπουλούκια. Το αστέρι της έλαμψε στις δεκαετίες του ‘50 και του ’60, όπου πρωτταγωνίστησε σε θρυλικές επιθεωρήσεις δίπλα σε μεγάλα ονόματα, όπως οι Μίμης Φωτόπουλος, Ντίνος Ηλιόπουλος, Μάγια Μελάγια, Ρένα Ντορ κ.ά. Ηταν η περίοδος που εμφανιζόταν με σέξι κοστούμια στη σκηνή και έκαιγε τις καρδιές των θεατών αλλά και πολλών συναδέλφων της και γνωστών επιχειρηματιών που... φλέγονταν για να κάνουν δεσμό μαζί της. Για το λόγο αυτό και κυρίως γιατί εξέπεμπε μια απαράμιλλη σεξουαλική γοητεία στη σκηνή και στο πανί, παίζοντας κυρίως γυναίκες ελευθερίων ηθών, της δόθηκε ο τίτλος του μεγαλύτερου sex symbol που έχει περάσει από την εγχώρια σοουμπίζ. Η πρώτη της ταινία ήταν το «Ελα στο θείο», μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη, και ακολούθησαν: «Το σωφεράκι», «Η ωραία των Αθηνών», «Η κάλπικη λίρα», «Ο σκληρός άντρας», «Απόκληροι της κοινωνίας», «Η Εύα δεν αμάρτησε» κ.ά. Η τελευταία συμμετοχή της στον κινηματογράφο ήταν το 1999 στο «Safe sex».

Εκτός από το «Τραμ το τελευταίο», τραγούδησε και άλλα τραγούδια που έμειναν στην Ιστορία για το μπρίο της φωνής της, όπως είναι το «Μάμπο μπραζιλέιρο». Στη δεκαετία του ‘80 ασχολήθηκε με τη συγγραφή βιβλίων, ξεκινώντας με την αυτοβιογραφία της, που είχε τον τίτλο «Τολμώ» και περιλάμβανε πολλές γαργαλιστικές λεπτομέρειες της ζωής και της καριέρας της. Στη συνέχεια έγραψε κι άλλα βιβλία: «Επιθεώρηση καψούρα μου», «Το θέατρο, τα μπουλούκια κι εγώ», «Το τίμιο μπορντέλο» κ.ά. Το 1985 και ενώ βρισκόταν στο απόγειο της δόξας της, αποφάσισε να εγκαταλείψει οριστικά το θέατρο και ειδικά τη μεγάλη της αγάπη, την επιθεώρηση. Δυστυχώς, ένα αυτοκινητικό ατύχημα που της συνέβη πριν από είκοσι χρόνια τής προκάλεσε χρόνια κινητικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να κυκλοφορεί με μπαστούνια. Κλεισμένη για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο σπίτι της στην Κυψέλη, ζούσε με τις αναμνήσεις της, με τη συντροφιά πάντα του αγαπημένου της συζύγου Παύλου Πατάκα. Το καλοκαίρι του 2008 εμφανίστηκε στη συναυλία του Σταμάτη Κραουνάκη που είχε θέμα την ιστορία του μουσικού θεάτρου. Λόγω των κινητικών προβλημάτων της τραγούδησε -καθισμένη στο θώκο του Ηρωδείου και παίρνοντας το μικρόφωνο από τον Λάκη Λαζόπουλο, που την παρουσίασε με πολύ ωραία λόγια- τον ύμνο της, που δεν είναι άλλος από το «Τραμ το τελευταίο».


Το φλογερό ειδύλλιο με τον Βουτσά και ο μεγάλος έρωτας που τη σημάδεψε

Η Σπεράντζα Βρανά ενέπνεε μεγάλες καψούρες! Αλλά δύο ήταν οι άντρες που τη στιγμάτισαν. Ο πρώτος είναι ο δημοφιλής κωμικός Κώστας Βουτσάς και ο δεύτερος ο κατεξοχήν θεατρικός τραγουδιστής στα 50s και 60s Παύλος Πατάκας.

Με τον Κώστα Βουτσά γνωρίστηκε σε ένα θίασο στη Θεσσαλονίκη όταν εκείνος έκανε τα πρώτα του θεατρικά βήματα κι εκείνη ήταν ήδη μεγάλη φίρμα. Οπως έχει εξομολογηθεί η ίδια, αρχικά δεν τον ήθελε, αλλά τα έφτιαξε μαζί του για να... εκδικηθεί τη συνάδελφό της Στέλλα Στρατηγού, που ήταν η επίσημη φιλενάδα του και πίστευε ότι πήγαινε να κάνει δεσμό με τον άντρα που τα είχε εκείνη... Το ειδύλλιό της με τον Βουτσά ήταν φλογερό και διήρκεσε περίπου τεσσεράμισι χρόνια. Λέγεται ότι ο Βουτσάς τη χρησιμοποίησε ως σκαλοπάτι για να ανέβει επαγγελματικά. Και η ίδια στο βιβλίο της «Τολμώ» τον αποκαλεί «πολύ φιλόδοξο» και αφήνει πολλούς υπαινιγμούς για τη... συμφεροντολογική σχέση του μαζί της. Το βέβαιο είναι ότι η Σπεράντζα ήταν ο άνθρωπος που βοήθησε πολύ τον Γιάννη Δαλιανίδη να γνωρίσει τον σκληρό και απροσπέλαστο Φιλοποίμενα Φίνο και να συνεργαστεί με τη Φίνος Φιλμ γράφοντας και σκηνοθετώντας όλες εκείνες τις αγαπημένες ταινίες, σε πολλές από τις οποίες πρωταγωνίστησε και ο «καλός» της Κώστας Βουτσάς.

Το 1963 η Βρανά γνώρισε και παντρεύτηκε τον γνωστό τραγουδιστή της εποχής Παύλο Πατάκα. «Ο Παύλος δεν αγάπησε το τραγούδι όσο αγάπησε εμένα, γιατί αν το αγαπούσε, με τα φωνητικά προσόντα που διέθετε, θα έπρεπε να είχε κάνει διεθνή καριέρα...» είπε στην «Espresso» η ίδια σε συνέντευξή της τον Ιούνιο του 2008.

Ο Παύλος Πατάκας ήταν ο μεγάλος και αληθινός έρωτας της ζωής της, το λιμάνι της. Εζησε μαζί του σαράντα πέντε χρόνια γεμάτη αγάπη και ευτυχία. «Ηταν η μάνα μου, ο πατέρας μου, ο φίλος μου, ο εραστής μου. Αυτός ο άνθρωπος με ντάντευε εδώ και είκοσι χρόνια, καθώς τότε με είχε χτυπήσει ένα αυτοκίνητο και χρειαζόμουν ιδιαίτερη φροντίδα, όπως εξάλλου και τώρα...» είχε πει στην ίδια συνέντευξη. Ο Πατάκας, που το 2007 είχε υποβληθεί σε εγχείρηση καρδιάς, πέθανε από εγκεφαλικό το Πάσχα της επόμενης χρονιάς. Μετά το θάνατό του η Βρανά ζούσε ένα βουβό δράμα. Τον θρηνούσε χωρίς να φοράει μαύρα, με έναν εντελώς δικό της τρόπο. Μάλιστα, τον πρώτο καιρό -πριν αποκαλύψει στην «Espresso» τον αιφνίδιο θάνατό του- ήξεραν μόνο οι στενοί συγγενείς του και οι φίλοι του ότι είχε πεθάνει. «Η παρουσία του στο σπίτι ακόμα και μετά το θάνατό του είναι έντονη. Τον βλέπω στην πολυθρόνα που καθόταν κι έβλεπε τηλεόραση, στον ύπνο μου να έρχεται και να μου χαϊδεύει τα μαλλιά. Θα πουλήσω το σπίτι μου, γιατί κάθε θόρυβο που ακούω τον ταυτίζω με τον Παύλο, νομίζω ότι θα μπει μέσα...» μας είχε εξομολογηθεί.

Ηταν αντράκι, αλλά και γυναίκα με τα όλα της»

«Ηταν αντράκι, καθάριζε. Τη διέκρινε μία ντομπροσύνη. Ηταν παιδί της Κατοχής, έζησε άσχημα παιδικά χρόνια και ξεκίνησε από τα μπουλούκια, ως Ελπίδα Χωματιανού. Οι ταλαιπωρίες δεν άλλαξαν το χαρακτήρα της. Ηταν καθαρός άνθρωπος και δεν έκανε βρομιές. Ούτε είχε δεύτερη σκέψη. Αυτό που σου έλεγε, αυτό ήταν» λέει συντετριμμένος στην «Espresso» ο Κώστας Βουτσάς.

Ο δημοφιλής ηθοποιός θυμάται με αγάπη τα χρόνια που έζησαν μαζί. Η Σπεράντζα ήταν για εκείνον ένας μεγάλος έρωτας.
«Τη γνώρισα στο θέατρο “Ακροπόλ”, εκείνη ήταν πρωταγωνίστρια κι εγώ νεαρός τότε. Δεν με βοήθησε να βρω δουλειά, αλλά μου έδωσε σωστές συμβουλές για την καριέρα μου. Ζήσαμε μαζί 4 - 5 χρόνια και πέρασα πολύ ωραία κοντά της. Ηταν ωραία γυναίκα, με Γ κεφαλαίο. Πληθωρική και ερωτεύσιμη. Στενοχωρήθηκα γιατί έφυγε ένας θρύλος του θεάτρου και έγραφε και ωραία βιβλία».

Ο Σταμάτης Κραουνάκης ήταν ο άνθρωπος που έδωσε στη Σπεράντζα την τελευταία μεγάλη χαρά της ζωής της: την ξαναέβγαλε στη σκηνή, στο Ηρώδειο.

«Είχα τον τελευταίο καιρό απανωτά ραντεβού μαζί της γιατί έπρεπε να την πείσω να έρθει με το καρότσι και δεν ήθελε. Τελικά, βρήκαμε λύση να της κάνει πάσα ο Λαζόπουλος το “Tραμ το τελευταίο”, κάθισε στην κερκίδα, τη δείξαμε στη κάμερα, ήταν υπέροχη, ήταν on time. Θυμάμαι συγκινητικά πράγματα, όπως ότι κάναμε πρόβα από το τηλέφωνο, πέρναγα την ορχήστρα και προβάραμε τη φωνή της. Δεν έχεις να θυμηθείς τίποτα άσχημο από αυτή τη γυναίκα, παρά μόνο ότι ήταν η χαρά της ζωής. Ενα περιστατικό που έχει πλάκα συνέβη το βράδυ που μας δεξιώθηκε ο διευθυντής του φεστιβάλ στο “Διόνυσο”, μετά την παράσταση του Ηρωδείου. Της λέει ο Μιχάλης Λιάπης “συγχαρητήρια”. Γυρίζει και του λέει πολύ αθώα: “Εσείς, τι δουλειά κάνετε;” Της απαντάει “υπουργός” και τον ρωτάει σε ποιο υπουργείο. “Πολιτισμού!” της απάντησε. “Α, όπως η Μελίνα, εκείνη έκανε κάτι για μας, εσείς θα κάνετε τίποτα;” φώναξε».

Ο Αγγελος Πυριόχος υπήρξε από τους πιο δικούς της ανθρώπους και μιλούσε μαζί της καθημερινά. Της διάβαζε τα κείμενα της επιθεώρησης που έγραφε με θέμα τη ζωή της. Της είχε ανακοινώσει και τον τίτλο που έχει διαλέξει: «Με το μυαλό της Σπεράντζας».
«Η Σπεράντζα έζησε δύο ζωές: μία αυτή της μεγάλης θεατρίνας και μία δεύτερη, της ταλαιπωρημένης γυναίκας. Από την ημέρα που έχασε τον άντρα της, τον Παύλο, πιστεύω εγώ ότι ήθελε να πεθάνει κι εκείνη. Εχασε τη μητέρα της πολύ μικρή και στον Παύλο βρήκε ό,τι της έλειπε. Τελευταία μου έλεγε: “Θέλω να πάω να τον συναντήσω, έρχεται στον ύπνο μου, μου χαϊδεύει τα μαλλιά και μου λέει έλα”».

Η Σπεράντζα Βράνα εκτός από ηθοποιός ήταν και συγγραφέας, είχε κυκλοφορήσει μια σειρά βιβλίων που αναφέρονται στην ζωή και τις εμπειρίες της στο θέατρο.

Σπουδαιότερο αυτοβιογραφικό της έργο ήταν το «Τολμώ», ενώ κάποιες από τις ταινίες που την χαρακτήρισαν ήταν: Έλα Στο Θείο, Η Ωραία των Αθηνών, Γλέντι, Λεφτά κι Αγάπη, Η Κάλπικη Λίρα.

Η Σπεράντζα Βρανά, πέρασε από τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου και της επιθεώρησης και όχι μόνο κέρδισε το κοινό, αλλά κατάφερε να χτίσει μια αξιοζήλευτη καριέρα με ιδιαιτέρως σημαντικές επιτυχίες. Βασικό χαρακτηριστικό της; Η "μαγκιά" που έδενε τόσο περίεργα με τη θηλυκότητά της!

Η Ελπίδα Χωματιανού, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, έφυγε από την ζωή με ένα μεγάλο παράπονο. Η γεμάτη γοητεία ζωή της ήθελε να «μεταφερθεί» στην μικρή οθόνη.

«Θέλω όσο ζω να γίνει. Αν γίνει, θέλω να μιλάω εγώ για μένα χωρίς να φαίνομαι. Θέλω να βοηθήσω την ηθοποιό που θα με υποδυθεί. Δεν νομίζω να γίνει, αν ήταν γίνει θα με είχαν ειδοποιήσει», είχε δηλώσει με παράπονο σε συνέντευξή της.

Η ηθοποιός είχε γράψει 36 επεισόδια, από τα οποία τα 10 τα είχε δώσει στον Λάκη Λαζόπουλο. Η Σπεράντζα Βρανά περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια την ζωή της. Τα παιδικά της χρόνια, τα πρώτα της βήματα στο θεατρικό σανίδι, τους έρωτες, τα πάθη που έζησε...

«Αντράκι ήμουνα και είμαι και θα είμαι όσο ζω. Αντράκι στο χαρακτήρα, στην ντομπροσύνη, στο να λέω τα σύκα σύκα και την σκάφη σκάφη και να μην αλλάξω γνώμη. Όμως οι ρόλοι της μάγκισσας δεν μου πήγαιναν ούτε στο σώμα, που ήτανε πάρα πολύ θηλυκό, ούτε στην ψυχοσύνθεση. Γιατί οι μάγκισσες τότε ήτανε πάρα πολύ βαριές», είχε δηλώσει η ηθοποιός.

Μια ...μάγκισσα λοιπόν έπρεπε να υποδυθεί την πληθωρική Σπεράντζα. Καταλληλότερη για τον ρόλο και για την Σπεράντζα ήταν η Βάνα Μπάρμπα, ενώ είχε ακουστεί και το όνομα της Δήμητρας Ματσούκα. Κάθε φορά που αναφερόταν στο σήριαλ για τη ζωή της, στεναχωριόταν, μελαγχολούσε...
Έφυγε από τη ζωή με ένα μεγάλο παράπονο...

zougla.gr